گونه‏ شناسی معیارهای تاریخ محور اعتبار‌سنجی محتوای احادیث

نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد علوم قرآن وحدیث دانشگاه علوم اسلامی رضوی

2 دانشیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی

چکیده

محتوای اخبار ظنّ برانگیز با سنجه‌هایی چون قرآن، سنّت معتبره، عقل، اجماع، مقاصد شریعت، گزاره علمی و تاریخ ارزیابی می‌شوند. از این میان، آگاهی از مؤلفه‏های تاریخی در کشف علل و عوامل صدور حدیث و نیز تطبیق محتوای آن بر رخدادهای بیرونی بسیار رهگشا خواهد بود. این نوشتار با بهره از منابع کتابخانه ای و به روش تحلیلی- اکتشافی، در پی گونه‏شناسی ملاکهای معتبری برای نقد و تحلیل احادیث است که با دانش تاریخ و تاریخ مندی پیوندی معنادار دارند. دستاورد عمومی پژوهش این است که گونه‏هایی که برگزاره‌های نقلی و تحلیل عقلانی استوار هستند در قامت قرینه‏ها و نشانه‏هایی برای حکم به میزان اعتبار حدیث، نقش‏آفرین خواهند بود. در این میان، دلالتهای قطع آفرین قصص قرآن، سنت قطعیه و رخدادهای قطعی استوارترین منابع تاریخی نقد حدیث هستند. برخی از موارد اطمینان بخش مرتبط با تاریخ نیز عبارتند از: قرائن پیرامونی حدیث مانند آگاهی از شاخصه‌های اجتماعی، سیاسی و مذهبی و عادات و آداب رفتاری فضای صدور حدیث؛ شناخت منابع معتبر نقل تاریخ؛ بررسی احوال افراد و رخدادهای گزارش شده در متن و نیز تشخبص امور عام البلوی. تحلیل عقلانی و روش‌مند گزارش‏ها با واکاوی در قرینه‏های پیرامونی نیز در فرآیند نقد تاریخی حدیث بسیار سودمند خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Typology of historical metrics based on the validation of hadith content

نویسندگان [English]

  • alborz mohaghegh garfami 1
  • sayyed ali delbari 2
1 razavi uni
2 razaviuni
چکیده [English]

The content of suspicious news is evaluated by criteria such as the Qur'an, authentic tradition, reason, consensus, the purposes of Sharia, scientific proposition, and history. Among these, knowledge of the historical components in discovering the causes and factors of the issuance of the hadith and also applying its content to external events will be very instructive. This article seeks a typology of valid criteria for critique and analysis of hadiths that are significantly linked to the knowledge of history and historicity. These genres, which are based on narrations and rational analysis, will play a role in the formation of parallels and signs to judge the validity of the hadith. The benefit of the criterion of history in the process of critique of hadith is obtained by recognizing the reliable sources of quoting history, examining the condition of individuals and events reported in the text, and being aware of the social, political and religious characteristics of the hadith publishing space. Rational and methodical analysis of reports with analysis of peripheral analogies will also be very useful in the process of historical critique of hadith.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hadith
  • history
  • textual contexts
  • contextual contexts
  • rational analysis