اعتبار طرق تحمل حدیث نزد شیخ صدوق (با نگاهی بر طرق اجازه، مکاتبه و وجاده)

نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری از دانشگاه مازندران

2 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه مازندران

چکیده

در دوران متقدم روش‌های مختلفی برای دریافت حدیث وجود داشته است که از آن‌‌ها به شیوه‌های تحمل حدیث یاد می‌شود. در سنت اخذ حدیث، طریق تحمل در اعتبار حدیث مؤثر بوده است. اگرچه اجازه، مکاتبه و وجاده به عنوان طرق تحمل حدیث، از اعتبار پایین‌تری نسبت به سماع و قرائت برخوردار بوده، اما این طرق در آثار حدیثی شیخ صدوق به کار گرفته شده‌ است. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی کاربرد و اعتبار این سه طریق نزد صدوق را مورد مطالعه قرار داده تا پایبندی وی در ذکر طرق و تأثیرگذاری آن بر اعتبار روایات را نمایان سازد. نتایج حاصل شده از این پژوهش نشان می‌دهد که اجازه در دو نوع مطلق و مقرون با سایر طرق تحمل حدیث، از درجه اعتبار متفاوتی برخوردار بوده است و تنها اعتبار اجازه مطلق محل بحث است. صدوق به دلایل عدم دسترسی به شیخ یا عدم زمان کافی برای سماع حدیث، متوسل به روش‌های اجازه مطلق و مکاتبه شده است. وی در اکثر موارد با لفظ اخبرنا و قیود دیگر بر طریق تحمل غیرمعمول خود، تصریح کرده است. وی قائل به عدم اعتبار وجاده بوده و تنها در نسخه اصلی توقیعات با خط معصوم (ع) وجاده را معتبر دانسته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Validity of the Methods of Tolerating (learning with difficulty) Ḥadīth in the Presence of Shaykh al-Ṣadūq [Case Study: Permission, Correspondence, and Finding (Arabic: وِجادة)]

نویسندگان [English]

  • taherian ghadi madumeh 1
  • s. mohsen musavi 2
چکیده [English]

  There have been various methods of receiving ḥadīth in the earlier period, which are called methods of tolerating (learning with difficulty, Arabic: تَحَمُّل الحدیث) ḥadīth. The method of tolerating (learning with difficulty) through the validity of the ḥadīth has been effective in the tradition of obtaining ḥadīth. Although permission, correspondence and finding (Arabic: وِجادة) as ways of tolerating ḥadīth have a lower validity than listening and reciting, but these methods have been used in the ḥadīth works of Shaykh al-Ṣadūq. This research has studied the application and validity of these three methods using descriptive-analytical method before Saduq to show his adherence in mentioning the methods and its effect on the validity of narrations. The results of this study show that permission in two absolute and conjugated (connected) types with other methods of tolerating the ḥadīth has a different degree of validity and only the validity of absolute permission is the subject of discussion. Al-Ṣadūq has resorted to the methods of absolute permission and correspondence due to lack of access to al-Shaykh or lack of time to listen to the ḥadīth. He has stipulated (clarified) through his unusual tolerating method with the word [we were informed, Arabic: أُخْبِرنا, Romanized: ukhbirnā] and other statements in most cases. He believed in the invalidity (the lack of credibility) of finding (Arabic: وِجادة) and has considered the finding valid only in the original version of the scripts (Arabic: التوقیع, Romanized: al-tawqī‘āt) with the Infallible's (al-Maʿṣūm) handwriting.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Shaykh al-Ṣadūq
  • Methods of ḥadīth tolerating
  • Permission
  • Correspondence
  • Finding (Arabic: وِجادة)