واکاوی رویکرد شیعه به حدیث «أصحابی کالنجوم»

نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسنده

دانشیار دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

حدیث «أصحابی کالنجوم» و برخی از احادیث مرتبط بدان، از سده­های دور مورد مناقشه و رد و اثبات، از حیث لفظ و متن از‌سوی فریقین بوده­اند و این مناقشات و مباحث، ضمن آثاری از علوم مختلف اسلامی یا به‌طور مستقل در میراث اسلامی دیده می­شوند و هرچند، این‌حدیث و احادیث مرتبط بدان، از اهل سنت بوده و بیشتر مناقشات، توسط آنان صورت گرفته و مواضعی مختلف بلکه متعارض نسبت بدان داشتند، شیعه نیز هم­زمان، بدان واکنش نشان داده و ضمن شرکت در این مناقشات، مواضع و رویکردهایی بعضاً متعارض نسبت بدان داشته است. امّا این مناقشات و رویکردها چه بودند؟ اعتبار آنها چیست؟ و چه ثمره­ای بر این مواضع و رویکردها مترتب است؟
در این‌مقاله، به روشی توصیفی‑تحلیلی و نیز کتابخانه­ای تلاش می­شود ضمن ارائۀ تاریخیِ این مناقشات و مواضع شیعی، به پرسش­های بالا پاسخ داده و آشکار می­کند که این مناقشات و رویکردها منسجم نبوده و مانند اهل سنّت، شامل رد، اثبات همراه با توجیه حدیث و احادیث مرتبط بدان است و دلایل رد آن توسط شیعیان به‌عنوان حدیثی موضوع یا اثبات همراه با توجیه آن به‌صورت تحدید معنای اصحاب، به اهل بیت(ع) یا اصحاب غیرمنحرف، بسیار بوده و مهم‌ترین آنها، عدم عدالت مطلق صحابه، تعارض با تاریخ صدر اسلام، وجود احادیث معارض و استناد به نظرات منتقدان اهل سنت نسبت به این نوع احادیث است و هرچند که توجیهات شیعه نسبت به این حدیث، ممکن است قابل قبول باشد، امّا دلایل نفی و رد حدیث به‌عنوان حدیثی موضوع، بسیار زیاد، محکم و تردیدناپذیرند و این توجیهات که متکی بر احادیثی چند از معصوم است، متأسفانه با تکیه بر حدیثی است که فی نفسه جعلی است که این امر خود بر مخدوش‌بودن بلکه جعلی‌بودن این احادیث توجیه­گر می­باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analyzing the Shīʿa approach to the Ḥadīth of "My Companions Are Like the Stars" (Arabic: أَصْحابی کَالنُّجوم, Romanized: Aṣḥābī ka 'l-nujūm)

چکیده [English]

The ḥadīth of "my companions are like the stars" (Arabic: أَصْحابی کَالنُّجوم, Romanized: Aṣḥābī ka 'l-nujūm) and some of the aḥādīth (Arabic: أحادیث, singular: ḥadīth) related to it have been disputed and refuted and proven in terms of wording and text by Shīʿa and Sunnī for centuries and these conflicts of discussions are seen in different Islamic sciences or independently in Islamic heritage, and although this ḥadīth and related aḥādīth are from Sunnī sect and most of the disputes have been carried out by them [Sunnī sect] and had different conflicted views and Shīʿa have reacted to it at the same time and while participating in these conflicts had approaches and positions which have been sometimes conflicting with it. But what were these conflicts and approaches? What are their credentials? And what are the consequences of these approaches and positions? It is attempted in this article by a descriptive-analytical and library method to answer the above questions while presenting historical disputes and Shīʿa positions and reveals that these conflicts and approaches are not coherent and include rejection and proof like Sunnī sect, along with justification of ḥadīth and aḥādīth related to it, and the reasons for rejecting it by Shīʿa as a fabricated ḥadīth or proving it along with the definition of the meaning of "companions" (Arabic: اَصْحاب; aṣḥāb) to the companions Ahl al-Bayt (a) (Arabic: أهل البیت, lit. 'people of the house') or non-deviant companions were too many and the most important of them is lack of the absolute justice of the Companions, conflict with the early history of Islam, the existence of conflicting aḥādīth and citing the views of Sunnī critics about such aḥādīth, and although Shīʿa justifications for this ḥadīth may be acceptable, but, the reasons for rejecting the ḥadīth as a fabricated ḥadīth are very high, strong and unquestionable, and these justifications rely on a few aḥādīth from the Infallible (Arabic: المَعْصوم, al-Maʿṣūm), unfortunately, relying on a hadith that is forged and fake itself, which is justified by the distortion, but, also the fakeness of these aḥādīth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dispute
  • Quran
  • Sunnah (Arabic: سنة)
  • Two sects (Arabic: فَریقَیْن)
  • the Stars