بررسی معیارهای مهم در تمییز مشترکات و توحید مختلفات با تطبیق بر نام و نَسَب ابوبکر جِعابی

نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم قرآن و حدیث، پردیس فارابی، دانشگاه تهران، قم

2 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

چکیده

در طول تاریخِ نقل و انتقال حدیث، سندهای بسیاری مشاهده می‌شوند که نام و نشان راویان در آنها به گونه‌ای ذکر شده است که زمینه‌ساز اشتباه گرفتنِ ایشان با راویان دیگر و یا مجهول انگاشتنِ ایشان بوده است. این مسئله به اندازه‌ای دامنه‌دار بوده که یکی از مهم‌ترین محورها را در علم رجال، یعنی «تمییز مشترکات و توحید مختلفات» شکل داده است. در منابع فریقین توجه بسیاری به این مهم شده است، اما یکی از مهم‌ترین مسئله‌ها در این زمینه، شناختِ کامل معیارهایی است که باید در فرآیند تمییز مشترکات به‌کار رود. این مقاله، به طور مصداقی، بر روی نام‌های به‌کار‌رفته برای محمد بن عُمَر جِعابی از محدثانِ بزرگ فریقین، تمرکز کرده و از این رهگذر، به بیان معیارهایی پرداخته است که توجه به آنها می‌تواند این فرآیند را روشمند سازد. مهم‌ترینِ این معیارها عبارتند از: تاریخ ولادت و وفاتِ راوی، استاد و شاگردِ وی در سند، سنّتِ اختصارگویی در ذکر نَسَبِ اشخاص، تصحیف و تحریف در نام‌های راویان، تمایل برخی محدثان به تفنّن در تعبیر و خودداری از یادکرد از استادانِ خویش به طور یکنواخت، تدلیس و توجه به انتساب راویان به مکان‌های مختلف.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the important criteria in distinguishing commonalities and monotheism of differences by matching the name and lineage of Abū Bakr al-Jiʿābī

نویسندگان [English]

  • Mohammad Afi Khorasani 1
  • Ruhollah Shahidi 2
1 Ms student of Quran and Hadith Sciences, Farabi Branch, University of Tehran, Qom, Iran
2 Assistant Professor, Department of Quranic and Hadith Sciences, Farabi Branch, University of Tehran, Qom, Iran
چکیده [English]

Throughout the history of the transmission of the hadith, there are many Sanads in which the names of the narrators are mentioned in such a way that has caused the confuse of them with other narrators or to consider them unknown. This issue is so widespread that it has formed one of the most important branches in the science of Rijal, namely, Tamyyiz Mushtarekat & Tawhid Mukhtalefat. Much attention has been paid to this issue in the Shia and Sunni sources, but one of the most important issues in this regard is the full knowledge of the criteria that should be used in this process. This article, for example, focuses on the names used for Muhammad ibn 'Umar Ji'abi, one of the greatest narrators, and at the same time, It states the criteria that can guide this process. To be more methodical. The most important of these criteria are: the date of birth and death of the narrator, his teacher and student in the Sanad, the tradition of brevity in mentioning the lineage of persons, distortion in the narrators' names, the tendency of some narrators to Using different terms and refraining from mentioning masters uniformity, Tadlis and attention to the attribution of narrators to different places.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "al-Jiʿābī"
  • "Distinction of commonalities"
  • "Unification of differences"
  • "Criteria in distinguishing commonalities"
  • "Variety of a narrator's names"