Examining the Document and Indication of the Hadith: “تَعَوَّذُوا بِاللّهِ مِن حُبِّ الحُزنِ (Taʿawwadhu billāh min ḥubb al-ḥuzn)”

Document Type : Research Article

Author

Corresponding Author, Assistant Professor, Department of Jurisprudence and Legal Foundations, Razavi University of Islamic Sciences, Mashhad, Iran

Abstract

“Sorrow” is one of the significant human states, regarding which a saying from the Prophet Muḥammad(pbuh) has been transmitted through Imam Reza(pbuh). ). The study of this hadith is important due to objections raised concerning its transmission in Shiʿi narrational sources. In this research, utilizing a descriptive-analytical method and based on library resources, after examining the text and document of the hadith and clarifying its terms, various possible interpretations of its purport have been evaluated. The findings of this study indicate that in Sunni sources, the hadith is transmitted as “تَعَوّذُوا بِاللّهِ مِن جُبِّ الحُزنِ taʿawwadhu billāh min jubbi al-ḥuzn” and is accompanied by a continuation, whereas in Imami (Shiʿi) hadith sources, the phrase “تَعَوّذُوا بِاللّهِ مِن حُبِّ الحُزنِ taʿawwadhu billāh min ḥubb al-ḥuzn” appears without any addition. The chains of transmission of these two narrations differ between Sunni and Imami sources, and the mere similarity of the two phrases does not justify the conclusion that the narration entered Shiʿi tradition from Sunni sources or that a scribal error occurred. However, the chain of transmission (Sanad) of both narrations in Shiʿi and Sunni sources is weak. For the narration found in Shiʿi sources, at least two reasonable interpretations can be mentioned: 1) Love of purposeless depression and sorrow is a great danger; 2) Love, in its specific sense, is of the nature of sorrow, and one must seek refuge in God from it. Therefore, the objection that the narration in Imami hadith sources lacks a correct meaning is unfounded.

Keywords

Main Subjects

References

  1. قرآن کریم
  2. نهج البلاغه، (تصحیح صبحی صالح). (1387ق). بیروت: دار الکتب اللبنانی.
  3. ابن‌بابویه، محمد بن علی. (1378ش). عیون أخبار الرضا، (ترجمۀ علی‌اکبر غفاری و حمیدرضا مستفید، چاپ چهارم) تهران: دار الکتب الاسلامیه.
  4. ابن‌بابویه، محمد بن علی. (1417ق). الأمالی، قم: مؤسسه بعثت.
  5. ابن‌‌بابویه، محمد بن علی. (بی‌تا). عیون أخبار الرضا(ع)، (تصحیح مهدی لاجوردی). تهران: نشر جهان.
  6. ابن‌طاووس، علی بن موسی. (1411ق). مهج الدعوات و منهج العبادات. قم: دار الذخائر.
  7. ابن‌عربی، محمد بن عبدالله مالکی. (1418ق). عارضة الأحوذی بشرح صحیح الترمذی، (حواشی: جمال مرعشلی). بیروت: دار الکتب العلمیه.
  8. ابن‌عقیل، عبدالله‌. (1431ق). شرح‌ الفیه ابن‌ مالک‌، (تحقیق محمد محیی‌الدین عبدالحمید). بیروت‌: دار إحیاء التراث‌ العربی.
  9. ابن‌فارس، احمد. (1404ق). معجم مقاییس اللغة، (تحقیق عبد السلام محمد هارون). بیروت: مرکز النشر مکتب الإعلام الاسلامی.
  10. ابن‌فهد حلی، احمد بن محمد. (1407ق). عدّة الداعی و نجاح الساعی. بیروت: دار الکتب العربی.
  11. ابن‌قتیبه، عبدالله بن مسلم. (1406ق). تأویل مختلف الحدیث. بیروت: دار الکتب العلمیة.
  12. ابن‌ماجه، محمد بن یزید قزوینی. (بی‌تا). سنن ابن ماجه، (تحقیق محمد فؤاد عبدالباقی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  13. ابن‌منظور، محمد بن مکرم. (1414ق). لسان العرب، (چاپ سوم). بیروت: دار صادر.
  14. ابوحیان، محمد بن یوسف. (1406ق). تذکرة النحاة، (تحقیق عبدالرحمن عنیف). بیروت: مؤسسة الرسالة.
  15. ابو‌نُعیم، احمد بن عبدالله اصفهانی. (1967م). حلیة الأولیاء. بیروت: دار الکتب العلمیة.
  16. ابوهلال عسکری، حسن بن عبدالله. (1412ق). معجم الفروق اللغویة، (تحقیق بیت‌الله بیات). قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
  17. استرآبادی، محمد. (1384ش). شرح الرضی علی الکافیة، (تحقیق: یوسف حسن عمر). تهران: مؤسسة الصادق(ع).
  18. برمن، کارول، (1398ش). اختلالات شخصیت بر اساس DSM-5 و الگوی ابعادی؛ (راهنمای عملی برای روان‌پزشکان و روان‌شناسان)، (ترجمۀ علی فتحی آشتیانی و آزاده محولاتی). تهران: بعثت.
  19. بوستانی، قاسم. (1374ش). فرهنگ مبین (ترجمۀ المنجد الأبجدی). تهران: انتشارات فقیه.
  20. ترمذی، محمد بن عیسی. (1421ق). سنن الترمذی، (تصحیح محمد بن عثمان). بیروت: دار الفکر.
  21. جزائری، نعمت‌الله. (1396ش). لوامع الانوار فی شرح عیون اخبار الرضا(ع)، (تحقیق سید محمد مهدی هاشمی). قم: انتشارات قرآن صاعد.
  22. جزائری، نعمت‌الله. (1429ق). الأنوار النعمانیة. بیروت: دار القاری.
  23. حزین لاهیجی، محمد بن علی. (1384ش). دیوان اشعار، (تصحیح ذبیح‌الله صاحبکار). تهران: سایه.
  24. حسن، عباس. (1384ش). النحو الوافی، (چاپ هفتم). تهران: ناصر خسرو.
  25. حلی، حسن بن علی. (1342ش). الرجال، (تصحیح محمدکاظم میاموی). تهران: دانشگاه تهران.
  26. خسروی، فریبرز. (1385ش). اصطلاحنامه فرهنگی سه‌زبانه. تهران: سازمان اسناد و کتابخانه‌های جمهوری اسلامی ایران.
  27. خوئی، سید ابوالقاسم. (1413ق). معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة. بی‌جا: بی‌نا.
  28. دیلمی، حسن بن ابی‌الحسن. (1412ق). إرشاد القلوب المنجی من عمل به من ألیم العقاب، (تحقیق سید هاشم میلانی). قم: انتشارات رضی.
  29. دیلمی، حسن بن محمد. (1408ق). أعلام الدین فی صفات المؤمنین. قم: مؤسسة آل البیت(ع).
  30. راوندی، فضل‌الله بن علی. (1418ق). النوادر، (تحقیق: احمد صادقی اردستانی). قم: دار الکتاب.
  31. سامرویل، جرج. (1363ش). دائرة المعارف پزشکی، (ترجمۀ مهرداد مهرین). تهران: اسکندری.
  32. سپهری، سهراب. (1395ش). هشت کتاب؛ به ضمیمه زندگینامه و کتابنامه، (به کوشش نرگس علیمردانی). تهران: نشر وزراء.
  33. سخاوی، محمد بن عبدالرحمان. (بی‌تا). فتح المغیث (شرح ألفیة الحدیث)، مصر: المکتبة التوفیقیة.
  34. شمیسا، سیروس. (1374ش). بیان و معانی. تهران: انتشارات فردوس.
  35. طریحی، فخرالدین بن محمدعلی. (1387ش). مجمع البحرین. قم: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  36. طوسی، محمد بن حسن. (1420ق). فهرست کتب الشیعة و أصولهم و أسماء المصنفین و أصحاب الأصول، (تحقیق عبد العزیز طباطبایی). قم: مکتبة المحقق الطباطبائی.
  37. عجلی کوفی، احمد بن عبد الله. (1405ق). معرفة الثقات من رجال أهل العلم والحدیث ومن الضعفاء وذکر مذاهبهم وأخبارهم، (تحقیق عبدالعظیم البستوی). المدینة المنورة: مکتبة الدار.
  38. عسقلانی، ابن‌حجر. (1325ش). تهذیب التهذیب. بیروت: دار صادر.
  39. فراهیدی، خلیل بن احمد. (1409ق). العین، (تحقیق مهدی مخزومی و ابراهیم سامرائی). قم: دار الهجرة.
  40. فرمهینی فراهانی، محسن. (1378ش). فرهنگ توصیفی علوم تربیتی. تهران: اسرار دانش.
  41. فروید، زیگموند، (1397ش). کودکی را می‌زنند؛ گزیده‌ای از مقالات بالینی روانکاوی فروید، (ترجمۀ مهدی حبیب‌زاده). تهران: نشر نی.
  42. فیروزآبادی، محمد بن یعقوب. (1426ق). القاموس المحیط. بیروت: مؤسسة الرسالة.
  43. فیض کاشانی، محمد محسن. (1406ق). الوافی، (تصحیح مهدی فقیه ایمانی). قم: مکتبة الإمام أمیرالمؤمنین(ع).
  44. قرطبی اندلسی، محمد بن احمد بن ابی‌بکر. (بی‌تا). الجامع لأحکام القرآن و المبیّن لما تضمّنه من السنّة و آی الفرقان؛ تفسیر القرطبی، (تصحیح احمد عبد العظیم البردونی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  45. قشیری، عبدالکریم بن هوازن. (1345ش). الرسالة، (ترجمۀ حسن بن احمد عثمانی و تصحیح بدیع الزمان فروزانفر). تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
  46. کلینی، محمد بن یعقوب. (1407ق). الکافی، (علی اکبر غفاری و محمدعلی آخوندی). تهران: اسلامیه.
  47. کوفی اهوازی، حسین بن سعید. (1404ق). المؤمن، (با مقدمۀ محمدباقر ابطحی اصفهانی). قم: مدرسة الإمام المهدی(ع).
  48. گروس، ریچارد. (1400ش). روانشناسی اندوه، (ترجمۀ رضا ستوده). تهران: انتشارات آگاه.
  49. مبارکفوری، محمد بن عبدالرحمن. (بی‌تا). تحفة الأحوذی بشرح جامع الترمذی. بیروت: دار الکتب العلمیه.
  50. متقی هندی، علی بن حسام‌الدین. (1401ق). کنز العمّال فی سنن الأقوال و الأفعال، (تصحیح بکری حیانی و صفوه السقا). بیروت: مؤسسة الرسالة.
  51. مجلسی، محمدباقر. (1403ق). بحار الأنوار، (جمعی از محققان)، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  52. مطهری، مرتضی. (1389ش). احیای تفکر اسلامی. تهران: انتشارات صدرا.
  53. مکارم شیرازی، ناصر. (1374ش). تفسیر نمونه، (جمعی از محققان). تهران: اسلامیه.
  54. مهریار، امیرهوشنگ. (1373ش). افسردگی. تهران: انتشارات رشد.
  55. میرباقری‌فرد، سید علی‌اصغر؛ آقاحسینی، حسین؛ رضایی، مهدی. (1386ش). عوامل شکل‌گیری حزن و تحولات آن در عرفان و تصوف. پژوهش‌های فلسفی-کلامی، 9(2)، 89-112. https://doi.org/10.22091/pfk.2007.160
  56. نجاشی، احمد بن علی. (1365ش). رجال النجاشی، (تحقیق موسی شبیری). قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
  57. نجفی اصفهانی، محمدتقی. (1390ش). ترجمه و شرح عیون اخبار الرضا(ع). قم: انتشارات نبوغ.
  58. نوری طبرسی، حسین بن محمدتقی. (1411ق). نفس الرحمان فی فضائل سلمان، (تحقیق جواد قیومی اصفهانی). قم: نشر آفاق.
  59. هاشمی خراسانی، منصور. پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر منصور هاشمی خراسانی. https://www.alkhorasani.com
  60. هاشمی، احمد، (1395ش). جواهر البلاغة، (تصحیح عبدالحمید مردانی، محمد تهرانی و کاظم شامیری). قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم.
  61. هالجین، ریچاد پی؛ ویتبورن، سوزان کراس. (1401ش). آسیب‌شناسی روانی؛ دیدگاه‌های بالینی دربارۀ اختلالات روانی، (ترجمۀ یحیی سید‌محمدی). تهران: نشر روان.
Hadith doctrines
Volume 7, Issue 14
January 2024
Pages 5-26

Files

Share

How to cite

Statistics